Neftlə bağlı nikbin proqnoz: 95 dollara çata bilər
Brent neftin qiyməti 2018-ci ilin oktyabrın 29-dan bəri ən yüksək həddə çatıb. Belə ki, iyulun 5-nə planlaşdırılan OPEC+ görüşünün ləğvi neftin qiymətini 77,53 dollara çatdırıb. İclasın hansı tarixdə keçiriləcəyi isə məlum deyil.
Qeyd edək ki, OPEC+ görüşündə avqust-dekabr dövründə neft istehsalının hər ay gündəlik 400 min barel artırılacağı gözlənilirdi.
Sözügedən hadisələrin gedişində neftin hansı həddə qədər bahalaşacağı və hansı həddə qərarlaşacağı sual doğurur.
İqtisadçı ekspert Rəşad Həsənov “Ölkə.az”a açıqlamasında bildirdi ki, daha əvvəl neft hasilatının artırılacağı ilə bağlı xəbərlər nefti qismən ucuzlaşdırsa da, sonradan yenidən artımlar müşahidə olundu. Bazar iştirakçılarına aydındır ki, gündəlik hasilat 400 min barel artırılsa belə, pandemiya riski aradan qalxdığı təqdirdə bazarda ciddi dəyişiklik olmayacaq və dünyada neft rezervlərinin həcmində azalma davam edəcək. Hazırda bazarda tələblə müqayisədə 1-1,2 milyon barel daha az təklif var və hasilatın artımı bunu kompensasiya etməyəcək:
“İkinci faktor İranın bazara daxil olması məsələsi idi. Belə ki, Trampdan sonra nüvə enerjisi ilə bağlı müəyyən saziş məsələsi aktuallaşıb və bu özü də ilk informasiya olaraq bazarda qiymətlərə təsir etdi. Qısa müddətli dövrdə real nəticələrin əldə olunması ehtimalının az olması səbəbindən bazar qiymətlərin artım istiqamətli dinamikasına fokuslanıb. Delta ştammı indiki şərtlər daxilində müəyyən risklər yaratsa da, prosesin sonrakı inkişaf istiqaməti bu gün vaksinasiyanın sürətindən asılı olacaq”.
Ekspertin sözlərinə görə, bugünkü müsbət tendensiya növbəti 7-8 ayda da davam edə bilər və dayanıqlı neft qiymətləri 70-75 dollar ətrafında qərarlaşa bilər. Həmçinin bir sıra faktorların təsiri və virusun yeni versiyalara keçməsi kimi hallar indiki halda nəyisə əvvəlcədən proqnozlaşdırmağı çətinləşdirir. Neft qiymətləri pandmiyadan əvvəlki 2015-2019-cu illərdəki qiymətlərə – 95 dollara çata bilər. Çünki bazarda eyforiya var, dünya rezervləri əhəmiyyətli səviyyədə azalıb. Burada OPEC və OPEC+ ölkələrinin qəbul edəcəyi qərarların təsiri də olacaq. Lakin hələlik proqnozlar pozitiv mərhələdədir”.
R. Həsənov əlavə edib ki, bu gün qlobal iqtisadiyyqat ciddi şəkildə təzyiqlər altındadır. Neftin bahalaşması qlobal iqtisadiyyatın oyunçuları tərəfindən narahatlıqla qarşılanır. Çünki bu, gələcəkdə pandemiyanın təsirlərinin aradan qaldırılması prosesinin gecikməsinə gətirib çıxara, iqtisadiyyatların yenidən 2019-cu il səviyyəsinə çatması müddətini uzada bilər. Bununla bağlı hansısa formada bazara müdaxilə olacaq və qiymətlərin kəskin şəkildə artması, 100 dollar və ya daha çox olmasının qarşısı birbaşa və dolayı yolla alınacaq.
“Neft ölkələri üçün də qiymətlərin artması əlverişli deyil. Çünki bütün dünyada istehsalın maya dəyəri artacaq və dolayısilə neft ölkələri iqtisadiyyatının idxaldan asılı olduğunu nəzərə alaraq həmin iqtisadiyyatların aldığı bütün mal və xidmətlərin dəyərinin artacağını deyə bilərik. Bu da neqativ tendensiyadır və hazırkı vaxtda müəyyən razılaşmalara gəlinəcəyini göstərir”, – deyə ekspert vurğulayıb.
Könül
Ölkə.az
